Na suđenju generalu Stanislavu Galiću svjedočio irski artiljerijski oficir koji je u februaru 1994. kao vojni promatrač UN učestvovao u istrazi o granatiranju Markala

Ako su Markale bile meta minobacačkog napada 5. februara 1994., ko god da je ispalio granatu imao je "čistu sreću" da iz prve pogodi tamo gdje je ciljao. I obratno: 66 mrtvih i više od stotinu ranjenih civila su imali "čistu nesreću" da se nađu u smrtonosnom radijusu slučajno pogođene mete.

To je danas na suđenju generalu Stanislavu Galiću izjavio irski major Džon Hamil/John Hamill, bivši vojni promatrač UN u Sarajevu, koji je februara 1994. godine učestvovao u drugoj istrazi UNPROFOR o masakru na pijaci Markale.

U toj je istrazi, izjavio je Hamil, utvrđeno da je prvi izvještaj koji su na dan masakra na Markalama sačinili francuski pripadnici UNPROFOR - "potpuno pogrešan i netačan." Greške Francuza - koji su zaključili da je minobacački projektil detonirao u kontaktu sa pijačnim štandom, jedan metar iznad zemlje - irski artiljerac pripisuje korišćenju "sumnjivih i nekonvencionalnih metoda" balističkog vještačenja. Kao primjer, Hamil je naveo da su se Francuzi prilikom računanja rastojanja sa kojeg je granata mogla da bude ispaljena koristili tabelama za haubice, a ne za minobacače, pa je računica bila u potpunosti pogrešna.

Druga istraga je trajala četiri dana i u njoj je, pored Hamila, učestvovao tim balističkih vještaka UN koji je u Sarajevo stigao iz Zagreba. Korišćeno je više različitih metoda analize kratera, ali su svi doveli do istih rezultata, opisanih u izvještaju na 46 stranica.

Prema Džonu Hamilu, utvrđeno je da je minobacački projektil kalibra 120 mm došao iz pravca sjeveroistoka, ali zbog velike udaljenosti nije bilo moguće utvrditi tačno sa koje je, ili čije, pozicije ispaljena granata. Kao moguća mjesta ispaljenja locirana su 2 položaja Armije BiH i 4 položaja vojske bosanskih Srba. Imajući u vidu nepreciznost minobacačke paljbe, Hamil smatra da su Markale, najverovatnije, pogođene "slučajno." Za pogodak sa takvog rastojanja bi, po njemu, trebalo ispaliti 3 do 5 granata i posle svake izvršiti korekciju ugla ispaljenja. Prva granata bi pala nekih 300 metara od mete, druga 100 do 150 metara, dok bi tek treća eventualno pogodila metu ili pala u njenoj neposrednoj blizini. Granata koja je pogodila pijacu Markale bila je jedina koja je taj dan narušila potpisano primirje.

Tokom istrage Hamil je posjetio srpske artiljerijske položaje na Mrkovičima, sjeveroistočno od centra Sarajeva. Pukovnik Cvetković, komandant artiljerije mu je potvrdio da na toj poziciji raspolaže minobacačima od 120mm, ali je izrazio iskreno čuđenje što se "svi toliko interesuju za jedan projektil i Markale"... kada je, kako je rekao, "tokom 1993. godine na grad ispaljeno 30 do 40 hiljada projektila."

Tokom unakrsnog ispitivanja advokat odbrane Stefan Pileta Zanen/Zannin citirao je svjedoku dijelove iz knjige generala Majkla Rouza/Michael Rose, tadašnjeg komandanta UNPROFOR, kao i neke dokumente UN u kojima je izneseno više verzija ispaljenja projektila, ali je Hamil sve to nazvao "potpunom besmislicom", uz konstataciju da se radi o manipulacijama i glasinama, kojima se ne mogu osporiti činjenice.

Dijeljenje sadržaja