U izveštaju koji je sastavio na zahtev tužilaštva, ekspert za demografiju Jakub Bijak zaključio da je sa ratom zahvaćenih područja u Hrvatskoj raseljeno najmanje 183.000 ljudi od kojih je - u poređenju sa predratnim stanjem – najveći procenat, oko 40 odsto raseljen sa područja Istočne Slavonije, iz opština Osijek, Beli Manastir, Vukovar i Vinkovci

Suđenje Goranu Hadžiću, bivšem predsedniku Vlade SAO Slavonija, Baranja i Zapadni Srem (SBZS), nastavljeno je svedočenjem Jakuba Bijaka, demografskog eksperta tužilaštva i autora izveštaja "Predratni nacionalni sastav i raseljavanje stanovništva na ratom zahvaćenim područjima Hrvatske". Izveštaj se, kao i optužnica protiv Gorana Hadžića, odnosi na period od 25. juna 1991. do 31. decembra 1993. godine i obuhvata područje Krajine, Zapadne i Istočne Slavonije, Baranje i Zapadnog Srema.

Na osnovu analize, Bijak je zaključio da se nešto "očigledno važno" dogodilo 25. juna 1991. godine. Pre tog datuma, prosek razmeštanja je bio oko 60 ljudi dnevno dok se u poslednjih 6 dana juna, taj broj popeo na oko 500 ljudi dnevno. Bijak se, međutim, nije bavio uzrocima razmeštanja jer mu ti podaci nisu bili na raspolaganju. Prema optužnici, 25. juna 1991. godine Srpsko nacionalno Veće - politički forum Srba u Istočnoj Slavoniji - je transformisano u Vladu SAO SBZS a Goran Hadžić je imenovan za vršioca dužnosti premijera.

U sastavljanju izveštaja, Bijak se u najvećem delu koristio bazom podataka Kancelarije hrvatske vlade za raseljena lica, povratnike i izbeglice, koja je sastavljena 1994. godine. Bijak je napomenuo da se ta baza podataka odnosi samo na raseljena lica sa boravkom na teritoriji pod kontrolom hrvatskih vlasti ali ne i na izbeglice koje su otišle u druge zemlje.

U zaključcima izveštaja, Bijak je naveo da je, od 25. juna 1991. do 31. decembra 1993., sa ratom zahvaćenih područja u Hrvatskoj raseljeno najmanje 183.000 osoba. Više od 97 odsto raseljenih bili su Hrvati. U odnosu na predratno stanje, raseljenih je bilo najviše na području Istočne Slavonije - u opštinama Osijek, Beli Manastir, Vukovar i Vinkovci - gde se broj raseljenih penje na 38,2 odsto od predratnog stanovništva i iznosi oko 76.000 ljudi. Bez upoređivanja sa predratnim brojem stanovnika, najviše ljudi je raseljeno sa područja Krajine, oko 92.000. Najznačajnije raseljavanje u Istočnoj Slavoniji se odigralo krajem 1991. Naredne dve godine, raseljavanje je bilo manjeg intenziteta ali se ipak nastavilo do kraja 1993.

U unakrsnom ispitivanju, branilac Gorana Hadžića je ukazivao da je Istočna Slavonija područje sa kojeg je dolazio najveći broj raseljenih, nezavisno od njihove etničke pripadnosti. Takođe je doveo u pitanje stvaran broj raseljenih, tvrdeći da su osobe koje se vode kao interno raseljena lica imale finansijski interes da dobiju takav status. Bijak kaže da je za dobijanje pomoći hrvatske vlade bio neophodan dokaz o registraciji u bazu podataka o raseljenim licima, pa su nadležni organi verovatno proveravali tačnost dostavljene dokumentacije.

Suđenje Goranu Hadžiću nastavlja se sutra iskazom novog svedoka tužilaštva.

Dijeljenje sadržaja