Dostavljanjem Armiji BiH obaveštajnih informacija o VRS, tolerisanjem ilegalnog naoružavanja u zaštićenim zonama i vazdušnim napadima na položaje bosanskih Srba, međunarodne snage svrstale su se uz jednu od strana u sukobu i izgubile karakter mirovne misije, dokazivao je u unakrsnom ispitivanju bivšeg načelnika vojne policije u Glavnom štabu VRS, general Zdravko Tolimir, optužen za genocid i druge zločine počinjene u Srebrenici i Žepi 1995. godine

Snage Armije BiH su u martu 1995. godine bile superiorne u odnosu na VRS a na području zaštićenih zona Srebrenica i Žepa planirale su ofanzivu za spajanje enklava i njihovo povezivanje sa Tuzlom, i eventualno i sa enklavom Goražde. Ovako je situaciju na istočno-bosanskom frontu u proleće 1995. godine opisao optuženi general Zdravko Tolimir tokom unakrsnog ispitivanja svedoka tužilaštva Dragomira Keserovića, bivšeg načelnika vojne policije u Glavnom štabu VRS, kome je po stručnoj liniji bio nadređen. Keserović, koji se u to vreme nalazio na zapadnom frontu u Krajini, potvrdio je Tolimirov opis, dodavši da su obaveštajne informacije o pokretima i naoružavanju snaga Armije BiH "stizale i do Krajine".

Potvrdio je takođe da su obaveštajno bezbednosni organi VRS imali informacije o naoružavanju jedinica Armije BiH u zonama pod zaštitom UN, koje su trebale biti demilitarizovane. Tolimir je sugerisao da je takve informacije imao i Unprofor, ali da ništa tim povodom nije preduzeo, odnosno da je tolerisao ilegalno naoružavanje Armije BiH u enklavama. Keserović je prihvatio sugestije optuženog i potvrdio da je Armija BiH napadima na položaje VRS kršila primirje potpisano u decembru 1994. godine.

Tezu da je Unprofor upoznat s namerama Armije BiH, Tolimir je ilustrovao delom izjave koju je zapovednik Unprofora u BiH general Rupert Smit/Smith dao u avgustu 1996. godine. Britanski general opisuje svoje sastanke sa vojnim i političkim predstavnicima zaraćenih strana u martu 1995. godine i navodi kako je tada zaključio da "bosanski Srbi smatraju da su dalje borbe neizbežne jer su istočne enklave suviše jake" te da "Armija BiH očito nema nameru da produži sporazum o prestanku neprijateljstava koji je važio do kraja aprila 1995.

Međunarodne snage su, tvrdi Tolimir, ne samo tolerisale takvo delovanje Armije BiH, već su se u završnim mesecima rata i udruživale sa snagama suprotstavljenim Vojsci Republike Srpske. Keserović je i ovu tvrdnju prihvatio, potvrdivši da su snage NATO, krajem avgusta 1995. godine, "u sadejstvu sa Vojskom Republike Hrvatske, uništile sistem veze VRS", vitalni operativni deo svake vojske. Posledica je, tvrdi Keserović, bio gubitak teritorija u 18 opština BiH, koje su do tada bile pod kontrolom VRS.

Da je Unprofor bio obavešten o ovom "ali i prethodnim napadima NATO snaga na položaje bosanskih i hrvatskih Srba" dokazuje, složili su se svedok i optuženi, to što su mirovne snage UN uoči tih napada povlačile svoje jedinice sa položaja u neposrednoj blizini srpskih snaga. Šta više, tvrdi Tolimir, Unprofor je Armiji BiH dostavljao obaveštajne informacije o VRS i time se svrstao uz jednu od strana u sukobu.

Svedočenje Dragomira Keserovića će se nastaviti u ponedeljak.

Dijeljenje sadržaja