Veštak optužbe za kulturno nasleđe Balkana Andraš Ridlmajer svedočio je o razaranju katoličkih crkava i džamija u 14 bosansko-hercegovačkih opština navedenih u optužnici protiv Miće Stanišića i Stojana Župljanina. Stepen razaranja verskih objekata je – rekao je Ridlmajer - varirao od rušenja do potpunog uklanjanja tragova i iskopavanja njihovih temelja


Na suđenju Mići Stanišiću i Stojanu Župljaninu, američki stručnjak za islamsko nasleđe Balkana Andraš Ridlmajer/Andras Riedlmayer svedočio je o uništavanju muslimanskih i katoličkih verskih objekata u 14 bosansko-hercegovačkih opština navedenih u optužnici protiv bivših čelnika policije bosanskih Srba. Ridlmajer je o razaranjima verskih i kulturnih spomenika tokom rata u bivšoj Jugoslaviji već svedočio na više procesa optuženima za zločine u Bosni i Hercegovini i na Kosovu.

Ridlmajer je 2002. godine za suđenje Slobodanu Miloševiću priredio ekspertski izveštaj pod naslovom "Uništenje kulturnog nasleđa u Bosni i Hercegovini od 1992 do 1996. godine, posleratni pregled izabranih opština", koji je kasnije dopunjavao za svedočenja u drugim predmetima. Za potrebe suđenja Stanišiću i Župljaninu Ridlmajer je prošle godine obišao opštine Bileća, Gacko, Teslić i Vlasenica, a nalaze o razaranjima u tim opštinama je uključio u svoj izveštaj.

U kratkom glavnom ispitivanju tužilac je Ridlmajeru predočio fotografije uništenih verskih objekata u nekoliko mesta na kojima su prikazane katoličke crkve i džamije u različitim stepenima uništenja u opštinama Ključ, Kotor Varoš, Prijedor, Zvornik, Brčko, Višegrad i Bosanski Šamac. Jedna od fotografija prikazuje prazan prostor na mestu nekadašnje Sava džamije u Brčkom. Svedok je pojasnio da u tom slučaju nisu samo uklonjene ruševine, već su iskopani i odneti temelji džamije.

Branilac Miće Stanišića, prvog ministra unutrašnjih poslova Republike Srpske, ukazivao je da svedok nije vojni stručnjak te da zbog toga ne može da govori o načinima uništenja kao ni o počiniteljima. On je sugerisao da datumi uništenja verskih objekata u nekim opštinama sa Ridlmajerovog popisa nisu tačni kao i da su neke od džamija i crkava razorene nakon 1992. godine, što izlazi izvan okvira optužnice. Svedok je prihvatio da postoji mogućnost greške budući da je obišao više od 400 lokacija uništenja.

Advokat Igor Pantelić koji zastupa Stojana Župljanina osporavao je svedokovu objektivnost, ukazujući da je Ridlmajer bio angažovan na strani Bosne i Hercegovine u sporu sa Srbijom pred Međunarodnim sudom pravde. Pristrasnost Ridlmajerovog istraživanja se, po Panteliću, ogleda i u tome što tokom pripreme izveštaja nije razgovarao ni sa kim iz vlasti Republike Srpske. Svedok je na to odgovorio da je istraživanje rađeno na terenu i da je informacije najčešće dobijao od lokalnih verskih zajednica koje su bile vlasnici uništenih objekata. Od institucija Republike Srpske dobio je katastarske podatke o tim objektima.

Suđenje Mići Stanišiću i Stojanu Župljaninu nastaviće se u ponedeljak 7. juna iskazom novog svedoka optužbe.

Dijeljenje sadržaja