Na suđenju generalu Radislavu Krstiću tužilaštvo već pet dana prezentira materijalne dokaze koje su na srebreničkim poljima smrti otkrili istražitelji i forenzički eksperti Haškog tribunala


Nakon preživelih žrtava i drugih učesnika u događajima koji su se odvijali nakon pada Srebrenice u julu 1995. na suđenju generalu Radislavu Krstiću već pet dana svedoče ljudi koji su na mesto zločina došli nekoliko meseci, ili godina, kasnije. Svedoče, naime, istražitelji i forenzički eksperti (arheolozi, antropolozi i patolozi) koji su proteklih godina prekopavali srebrenička polja smrti, tragajući za materijalnim dokazima koji će potkrepiti iskaze žrtava ili očevidaca zločina za koje je optužen bivši zapovednik Drinskog korpusa Vojske Republike Srpske. Našli su ih u izobilju.

U prezentaciji tih dokaza, tužilaštvo je pošlo od onih koji su nađeni na mestima masovnih pogubljenja, kao što su Poljoprivredno dobro Branjevo, Dom kulture u selu Pilice, brana kod Petkovca ili skladište u Kravici. Sledili su, zatim, dokazi otkriveni na lokacijama tzv. primarnih grobnica, najčešće na samim gubilištima ili u njihovoj neposrednoj blizini. Uprkos, kako ih je tužilac karakterisao, "velikim naporima VRS da ukloni tragove zločina", na tim je lokacijama nađeno obilje materijalnih dokaza zločina: ostataka ljudskih tela, tragova krvi i tkiva, puščanih čaura, poveza za oči i ruke, dokumenata i drugih predmeta koji su pripadali žrtvama.

Nakon toga, prezentirani su dokazi pronađeni u tzv. sekundarnim masovnim grobnicama, koje su istražitelji otkrili uz pomoć vazdušnih fotografija na kojima se videla sveže prekopana zemlja na mnogim zabačenim lokacijama u regionu Srebrenice. U njih su, tokom septembra i oktobra 1995, prebacivani leševi iz prekopanih primarnih grobnica. Većina do sada ekshumiranih posmrtnih ostataka najmanje 1883 žrtve, izvađena je iz sekundarnih grobnica iskopanih da bi se sakrili tragovi zločina. Istražitelji su, uz pomoć forenzičara, uspeli da ustanove vezu između primarnih i sekundarnih grobnica, odnosno da sa velikim stepenom pouzdanosti utvrde gde su prethodno bila zakopana tela ekshumiranih žrtava. U tom su postupku analizirani uzorci zemlje i polena, vršena je balistička ekspertiza metaka ili čaura, ispitivani su povezi za oči, žice i konopi kojima su žrtvama vezivane ruke i razni drugi predmeti pronađeni u sekundarnim grobnicama.

Obdukcijom ekshumiranih žrtava utvrđen je minimalni broj osoba sahranjenih u pojedinim masovnim grobnicama, njihov pol i uzrast, kao i uzrok smrti. Patolozi koji su juče i danas o tome svedočili prezentirali su sudu rezultate obdukcija. Među 1883 ekshumirana tela samo je za jedno utvrđeno da je osoba ženskog pola, dok se pol više od 200 žrtava nije mogao pouzdano odrediti. Za sedam ekshumiranih žrtava je procenjeno da su imale između 8 i 12 godina, za 329 između 13 i 24, dok su ostale (1.574) bile starije od 25 godina. Uzrok smrti, kod velike većine ekshumiranih, su prostrelne rane, najčešće u glavi ili torzou. Budući da su mnoga tela ekshumirana u skeletizovanom stanju ili u delovima, patolozi nisu bili u stanju da kod svih pouzdano utvrde uzrok smrti.

Sudije je najviše interesovalo da li su te prostrelne rane mogle da žrtvama budu nanete u borbi. Forenzički eksperti su, međutim, odgovarali da takvu mogućnost smatraju malo verovatnom, budući da su mnoge žrtve pogođene s leđa (u potiljak ili kičmu), kao i da su pronađene za povezom na očima, sa vezanim rukama i bez oružja.

Dijeljenje sadržaja