Globalne perspektive

Izbor pred kojim se nalazi javnost zemalja sa evropskog začelja prilično je očit: Mladić, Karadžić, Bobetko - ili Evropa; Sadam ili Evropa; korupcija i kriminal - ili Evropa? Sve drugo je prostačka demagogija

Ako bi se tražila najčešće izgovarana riječ u izbornim kampanjama sadašnjih ili budućih vlastodržaca bilo u Bosni i oba njena entiteta, bilo u Hrvatskoj ili onom što se još zove Jugoslavija, onda bi to zasigurno bila: Evropa. Svi se ubiše zaklinjući se građanima u evropska opređeljenja i perspektive. Ali, sada je već izvjesno da je riječ o ambiciji ‘na dugom štapu’. U iduće dvije godine petnaestočlana porodica neprednih evropskih država primiće još deset članica: Estoniju, Latviju, Litvaniju, Poljsku, Mađarsku, Češku, Slovačku, Sloveniju, Maltu i Kipar. Odmah iza njih su na čekanju Rumunija i Bugarska. Naš svijet još se sjeća većine ovih država kao siromašnijih susjeda iz vremena Titove Jugoslavije i nekako se teško miri s činjenicom da se nekadašnja prednost pretvorila u višegodišnje zaostajanje.

Zar su sve te zemlje zaista tako daleko odmakle ispred nas - pitaće se lokalni političari i komentatori i neki će od njih tražiti objašnjenja u teorijama zavjere koje su okarakterisale proteklu deceniju vladavine nacionalizma na Balkanu. Umjesto toga - mogli bi da pogledaju samo ovonedjeljne vijesti po kojima ovi prostori jednostavno još nisu ni blizu evropskim standardima vladavine prava.

Vijest prva: balkanska turneja haške tužiteljice Karle (Carla) del Ponte. Svi njeni sagovornici rado se zaklinju na saradnju s Tribunalom za ratne zločine ali aktuelne vlasti u Beogradu još ‘ne znaju’ gdje su Mladić i Šljivančanin, banjalučke im kolege ‘pojma nemaju’ gdje je Karadžić, a zagrebačke misle da se može i surađivati i istovremeno odbijati izručenje optuženog generala Bobetka.

Vijest druga: vojnoindustrijske firme iz Srbije i bosanskog srpskog entiteta isporučuju robe za vojnu namjenu nikom drugom već iračkom režimu. Vijest treća: ugledni ‘Njujork tajms’ (The New York Times) ovih dana donosi tekst o tome kako "Bosna otežava evropska nastojanja da se stane na put trgovini ženama i seksualnim uslugama" i označava je kao "centar međunarodne prostitucije i seksualnog ropstva i glavnu tranzitnu tačku za sjevernije evropske zemlje".

Poslije ovako dramatične koncentracije loših vijesti u samo nekoliko dana priča o evropskim aspiracijama čini se kao daleka i maglovita perspektiva. Hag, Irak ili trgovina bijelim robljem spadaju u moderne riječi-šifre kojima se mjeri podobnost zemalja koje pretenduju na članstvo u evropskoj porodici. Evropa ili Amerika uopšte nemaju razumijevanja za beogradske ili zagrebačke argumente tipa "sarađujemo, ali"...: saradnja se mjeri isključivo bezuslovnim izručenjima optuženih. Ni manje ni više. Onaj ko vojno sarađuje s iračkim režimom oprašta se od evroatlantskog Partnerstva za mir. Zemlja u kojoj čak i policajci - kao u Bosni -učestvuju u seksualnoj zloupotrebi savremenog bijelog roblja ne može u porodicu država vladavine prava. Izbor pred kojim se nalazi javnost zemalja sa evropskog začelja tako je prilično očit: Mladić, Karadžić, Bobetko - ili Evropa; Sadam ili Evropa; korupcija i kriminal - ili Evropa? Sve drugo je prostačka demagogija.

Kemal Kurspahić

Dijeljenje sadržaja