U nastavku rasprave pred Međunarodnim sudom pravde u slučaju "BiH protiv SCG" norveški finansijski ekspert Morten Torkildsen prezentirao nalaze svog opsežnog istraživanja o finansijskim vezama SR Jugoslavije, Republike Srpske Krajine i Republike Srpske, u periodu od 1991. do 1995. godine


Genocid u Bosni i Hercegovini finansiran je štampanjem para u Beogradu – dokazivali su danas pravni zastupnici Sarajeva u nastavku rasprave pred Međunarodnim sudom pravde.

Norveški finansijski ekspert Morten Torkildsen je jutros prezentirao nalaze svog opsežnog istraživanja o finansijskim vezama SR Jugoslavije, Republike Srpske Krajine (RSK) i Republike Srpske (RS), u periodu od 1991. do 1995. godine. Njegovi su zaključci, u najkraćem, da je postojao "integrisani monetarni sistema" tri entiteta u kojem je Beograd imao punu kontrolu nad finansijama RS i RSK, kao i da je postojao jedinstveni plan za finansiranje tri armije: Vojske Jugoslavije (VJ), Vojske Republike Srpske (VRS) i Srpske Vojske Krajine (SVK). Isključivi izvor sredstava bila je Narodna banka Jugoslavije, pod kontrolom tadašnjeg rukovodstva Srbije, koja je štampala novac za finansiranje VRS i SVK.

Beograd je vojske bosanskih i krajinskih Srba finansirao na dva načina: direktno - plaćanjem njihovih oficira putem 30. i 40. Kadrovskog centra, i indirektno – pokrivanjem budžetskog deficita Republike Srpske i Republike Srpske Krajine. Taj deficit je, ukazao je Torkildsen, iznosio čak 95 odsto budžeta srpskih entiteta u Bosni i Hrvatskoj, što je pokrivano novcem iz takozvane primarne emisije, to jest iz štamparije. Kao poseban kuriozitet, norveški ekspert je ustvrdio da je Beograd nastavio da finansira VRS "čak deset godina posle Srebrenice", ukazujući da je 30. Kadrovski centar – koji je isplaćivao plate i druge prinadležnosti oficirima VRS, ukinut tek u novembru 2005.

Do koje su mere ratni napori VRS zavisili od pomoći koja je stizala iz Beograda Torkildsen je ilustrovao podatkom koji je na zasedanju Skupštine Republike Srpske u aprilu 1995. godine izneo general Ratko Mladić. On je, naime, rekao da je samo 1,49 odsto ukupno utrošene municije za pešadijsko naoružanje proizvedeno u Republici Srpskoj, dok su preostalih 98,5 odsto "nasleđeni" od JNA ili naknadno dobijeni od VJ. Torkildsen je citirao i generala Milana Gvera koji je u decembru 1993., takođe pred Skupštinom, priznao da Republika Srpska "nema ni budžet ni materijalnih sredstava za rat" i da "nije kupila ni jedan avion, helikopter ili tenk..."

Da VRS i SVK ne bi mogli da vode rat bez pomoći Beograda priznao je i Slobodan Milošević u izjavi koju je 2. aprila 2001. godine, nakon hapšenja u Beogradu, iz Centralnog zatvora uputio Okružnom sudu. Braneći se od optužbe za proneveru, Milošević je ukazao da su ta sredstva utrošena za finansiranje VRS i SVK, kao i da je to bila "državna tajna". Milošević je time, istakao je danas Torkildsen, "preuzeo odgovornost za tajno finansiranje obe armije."

Rasprava se nastavlja.

Dijeljenje sadržaja