Svjedočenje Živka Totića, bivšeg komandanta brigade HVO u Zenici, čija je otmica 15. aprila 1993. uzburkala strasti u srednjoj Bosni. Totić tvrdi da su napad izveli specijalci Vojne policije 3. Korpusa Armije BiH, kojim je tada komandovao optuženi Enver Hadžihasanović.


O otmici Živka Totića i ubistvu četvorice njegovih pratilaca i jednog prolaznika koji je bio slučajni očevidac napada, 15. aprila 1993. u Zenici, bilo je do sada riječi na nekoliko sudjenja pred Haškim tribunalom, na kojima se raspravljalo o odgovornosti bivših političkih i vojnih vodja HVO za zločine nad civilnim muslimanskim stanovništvom, počinjene u srednjoj Bosni 1993. godine.

Totić je u to vreme bio zapovjednik brigade HVO "Jure Francetić", a na njegov su se slučaj, najčešće, pozivali branioci Tihomira Blaškića, Darija Kordića, Marija Čerkeza i drugih optuženih vodja i pripadnika HVO, ukazujući kako je taj incident povećao napetosti izmedju Muslimana i Hrvata u srednjoj Bosni, što je dovelo do sukoba u Lašvanskoj dolini koji su kulminirali masakrom u Ahmićima, samo dan nakon Totićeve otmice.

Živko Totić je danas pomoćnik ministra odbrane u vladi Federacije BiH, a u Hag je došao kao svjedok optužbe na sudjenju generalu Enveru Hadžihasanoviću i brigadiru Amiru Kuburi, bivšim zapovednicima Armije BiH optuženim za zločine nad hrvatskim i srpskim civilima u srednjoj Bosni 1993. godine.

Napad od 15. aprila 1993. Totić je u današnjem svjedočenju opisao kao "brižljivo pripremanu i krajnje profesionalno izvedenu akciju. Maskirani napadači sa oznakama Armije BiH, koji su u predgradju Zenice presreli njegov automobil, ubili vozača, dvojicu tjelohranitelja i zeta koji je s njim bio u kolima, kao i slučajnog prolaznika koji se tu zatekao, prema Totiću su bili "profesionalci" za koje je, kako tvrdi, kasnije saznao da su pripadali specijalnoj četi Vojne policije 3. Korpusa Armije BiH. Zapovjednik korpusa je, u to vreme, bio optuženi Hadžihasanović, a Totić je uveren - kako je danas izjavio - da ta operacija nije mogla da bude izvedena bez njegovog znanja.

Nakon što su ubili njegovu pratnju, otmičari su vezali Totića, stavili mu na glavu providnu crnu vreću, ubacili ga u kombi i uz povike "Alahu ekber" ga odvezli u nepoznatom pravcu. Tokom jednomesečnog zatočeništva, prebacivan je na više lokacija gde je ispitivan, najviše o naoružanju kojim su raspolagale hrvatske snage u operativnoj zoni srednja Bosna. Za sve to vrijeme je samo jedan put udaren, a jednom prilikom mu je – tokom ispitivanja - oko vrata vezan eksploziv. U nekim od objekata u kojima je bio zatvoren na straži su, tvrdi Totić, bili Arapi, odnosno mudžahedini.

Totić je oslobodjen, odnosno zajedno sa još dvojicom hrvatskih civila razmijenjen za grupu mudžahedina u zarobljeništvu HVO, 17. maja 1993. Vojnim vozilo je prebačen u blizinu komande 3. Korpusa u Zenici, a razmjeni su prisustvovali evropski posmatrači i britanski "plavi šlemovi."

Na početku unakrsnog ispitivanja, branilac Envera Hadžihasanovića - sarajevski advokat Edina Rešidović - je ukazivala da je Totić u ranijim izjavama tvrdio da su otmicu izveli pripadnici 7. muslimanske brigade, a da je tek 1999. - u svjedočenju na sudjenju generalu Tihomiru Blaškiću - pomenuo Vojnu policiju 3. Korpusa Armije BiH. Svjedok je, medjutim, ostao pri svom iskazu.

Ispitivanje Živka Totića se nastavlja.

Dijeljenje sadržaja