Vojni veštak tužilaštva na suđenju Vojislavu Šešelju opisao genezu dobrovoljačkih jedinica koje je optuženi regrutovao 1991. godine - od neregularnih samostalnih snaga do uključivanja u strukture JNA


Posle iskaza na suđenjima Slobodanu Miloševiću, Milanu Martiću i "Vukovarskoj trojki", vojni veštak tužilaštva Rejno Tunens/Reynaud Theunens je danas počeo svedočenje i na suđenju Vojislavu Šešelju. Glavne teme njegovog ekspertskog izveštaja su, kako je objasnio, uloga dobrovoljaca Srpske radikalne stranke u ratovima u Hrvatskoj i BiH, odnos optuženog sa dobrovoljcima i njihovo integrisanje u strukture JNA. Izveštaj se, takođe, bavi i ulogom Ratnog štaba Srpske radikalne stranke (SRS) u regrutovanju, obuci, naoružavanju i finansiranju dobrovoljaca.

Izvori koje je Tunens koristio u pripremi izveštaja su zakonski akti SFRJ, vojni dokumenti JNA i Vojske Republike Srpske, kao i javno dostupni dokumenti poput časopisa SRS "Velika Srbija" i memoarskih zapisa u knjigama bivšeg načelnika Generalštaba JNA Veljka Kadijevića i člana Predsedništva SFRJ Borisava Jovića. Posebno se, objasnio je, bavio evaluacijom dokumenata odnosno pitanjem njihove verodostojnosti i kredibiliteta.

Dobrovoljačke jedinice, među kojima i takozvani šešeljevci su, kaže Tunens, u početku delovali nezavisno od regularnih oružanih snaga, ali uz prećutno odobrenje srpskih vlasti, iako je njihovo angažovanje bilo nezakonito u normalnim uslovima. Ustav i Zakon o narodnoj odbrani, naime, predviđaju da se oružane snage mogu "dopuniti dobrovoljcima" u vanrednom, ratnom ili stanju neposredne ratne opasnosti, koje je "krnje" Predsedništvo SFRJ proglasilo 3. oktobra 1991. godine, kada su dobrovoljačke jedinice već uveliko operisale po Hrvatskoj. Isti organ tek 10. decembra 1991. godine donosi naredbu o angažovanju dobrovoljaca u kojoj se, kako je ukazao Tunens, prvi put u jednom pravnom tekstu govori o "formacijama dobrovoljaca", a ne o dobrovoljcima koji "dopunjuju" oružane snage.

Na tužiočevo pitanje kakav je bio odnos srpskih vlasti prema dobrovoljačkim formacijama koje su regrutovale političke partije, Tunens je odgovorio da je "u najmanju ruku, njima bilo dozvoljeno da postoje". Neke su, istina, bile pod istragom ili je njihov rad bio sprečavan – što se dogodilo Srpskoj dobrovoljačkoj gardi koju je osnovao Srpski pokret obnove – ali su dobrovoljačke grupe Srpske radikalne stranke, osim sa JNA, po Tunensu, imale dobru saradnju i sa ministarstvima odbrane i unutrašnjih poslova Republike Srbije, koja su pomagala njihovo naoružavanje, obučavanje, opremanje i upućivanje u područja na kojima su se vodile borbe.

Iskaz veštaka Rejnoa Tunensa se nastavlja u utorak naredne sedmice.

Dijeljenje sadržaja