Bivši zamenik komandanta Britanskog bataljona UN u srednjoj Bosi smatra da je Treći korpus Armije BiH koristio mudžahedine kao neku vrstu specijalnog oružja u “psihološkom ratu”: kako bi zastrašili protivnika odnosno uticali na njegovu “želju da se bori.” Pukovnik Voters je to ocenio kao “najinteligentniji vid borbe.”


Britanski pukovnik Brajen Voters/Bryan Watters je proteklih godina tri puta svedočio na sudjenjima političkim i vojnim liderima i pripadnicima HVO, optuženim za zločine nad bošnjačkim stanovništvom Lašvanske doline 1993. godine. U vreme tih zločina pukovnik Voters je bio zamenik komandanta Britanskog bataljona UN, stacioniranog u srednjoj Bosni.

U svom četvrtom nastupu pred Tribunalom u ulozi svedoka optužbe, Voters je govorio o “drugoj strani medalje” hrvatsko-muslimanskog sukoba iz 1993., odnosno o zločinima koje su, prema optužnici, nad hrvatskim i srpskim civilima počinili pripadnici Armije BiH i takozvani mudžahedini. Za te zločine su, po principu komandne odgovornosti, optuženi tadašnji zapovednici Trećeg korpusa i Sedme muslimanske brigade Armije BiH, general Enver Hadžihasanović i brigadir Amir Kubura.

Po oceni britanskog pukovnika, Enver Hadžihasanović je bio “inteligentan i sposoban oficir i bolji vojni komandant od njegovog hrvatskog pandana Tihomira Blaškića” koji je u to vreme bio zapovednik svih snaga HVO u Operativnoj zoni srednja Bosna.

Neke od najtežih zločina iz optužnice protiv Hadžihasanovića i Kubure počinili su mudžahedini, za koje optužba nastoji da dokaže da su bili u sastavu Sedme muslimanske brigade i pod komandom i kontrolom Trećeg korpusa. Mudžahedini su, svedočio je Voters, bili bazirani u Zenici i za razliku od drugih jedinica bili su “brigada manevarskog tipa”, za vodjenje ofanzivnih dejstava u skladu sa naredjenjima iz komande korpusa.

Pored boraca iz islamskih zemalja, medju mudžahedinima je, po Votersu, bilo i državljana BiH koji su se isticali “striktnijim tumačenjem Kurana.” Imali su reputaciju “predanih boraca” koji “vjeruju u svoju stvar” što ih je – uz političko razmimoilaženje i ekstremno ponašanje - odvajalo od većine pripadnika Trećeg korpusa, s kojima su često dolazili u sukobe.

Zanimljiva je ocena britanskog pukovnika da je Treći korpus koristio mudžahedine kao neku vrstu specijalnog oružja u “psihološkom ratu”: kako bi zastrašili protivnika odnosno uticali na njegovu “želju da se bori.” U tom cilju se govorilo da mudžahedini drže brojne položaje u srednjoj Bosni mada, po oceni Votersa, nije moglo da ih bude posvuda. Britanski pukovnik je to ocenio kao “najinteligentniji vid borbe.”

U unakrsnom ispitivanju pukovnika Votersa, odbrana je navodila “činjenice iz dokaznog materijala” koje, kako je isticala sarajevski advokat Edina Rešidović, ukazuju da mudžahedini nisu bili pod komandom Trećeg korpusa kao i da je general Hadžihasanović preuzeo neophodne i razumne mere da reši problem stranih ratnika. Pozvala se, pored ostalog, i na dokument iz kojeg se vidi da je Hadžihasanović 13. juna 1993. izvestio komandu Armije BiH o postojanju “grupe stranih državljana i lokalnih Bošnjaka koji nisu deo armije BiH i vode operacije suprotno zakonima i običajima rata.” Hadžihasanović je zahtevao da se problem razreši, ne želeći da snosi odgovornost za njihova dela i upozorio da bi razoružavanje mudžahedina značilo otvaranje trećeg fronta.

Pukovnik Voters je odgovorio da bi se, na osnovu navedenih činjenica, moglo zaključiti da je Hadžihasanović zaista preuzeo mere za rešavanje problema mudžahedina.

U dodatnom ispitivanju, tužilac je britanskog pukovnika pitao da li je Armija BiH u prvoj polovini 1993. imala vojnih sredstava da se bori protiv malobrojnih mudžahedina. Voters je odgovorio da je Armija imala “fizičku mogućnost” da se obračuna sa mudžahedinima, ali bi takav razvoj doveo do rascepa sa muslimanskim stanovništvom i Armija bi, u moralnom smislu, pretprela veliku štetu. Da su krenuli u takav obračun, zaključio je britanski pukovnik, pored postojećih frontova prema bosanskim Hrvatima i Srbima “bio bi otvoren još jedan front, pošto je medju mudžahedinima, pored stranih boraca, bilo i lokalnog bošnjačkog stanovništva.”

Dijeljenje sadržaja