Ekspert tužilaštva Dorotea Hansen je svjedočeći na suđenju Radovanu Karadžiću, optuženom za genocid i druge zločine počinjene u BiH, rekla da su krizni štabovi provodili politiku raseljavanja nesrpskog stanovništva

Na suđenju Radovanu Karadžiću, optuženom za genocid i druge zločine počinjene u Bosni Hercegovini, optužba je ispitala eksperta tužilaštva Doroteu Hansen/Dorothea Hanson, autora izvještaja o kriznim štabovima u Bosni i Hercegovini u periodu od 1992. do 1995. godine.

Krizni štabovi su, navodi Hansen, nastali na osnovu uputstva Glavnog odbora SDS od 19. decembra 1991. godine, poznatog i kao dokument "Varijante A i B". Formiranje kriznih štabova, odnosno "vlada u sjeni" kako ih naziva svjedokinja, bilo je predviđeno u prvoj fazi realizacije "varijante A", odnosno preuzimanja vlasti u opštinama u kojima su Srbi bili većina. Drugi korak u realizaciji "varijante A" je bilo preuzimanje policijskih stanica i ustanovljavanje opštinskih organa vlasti.

Primjerci upustva koje je, prema iskazu predsjednika Kriznog štaba opštine Novo Sarajevo Radomira Neškovića podijelio lično Radovan Karadžić na proširenom sastanku SDS održanom u sarajevskom hotelu "Holiday Inn" krajem decembra 1991. godine, pronađeni su na različitim lokacijama u opštinama širom BiH - u Sarajevu, Goraždu, Livnu, Trnovu…

Hansen u izvještaju, između ostalog, navodi da su se opštinski čelnici konsultovali sa rukovodstvom stranke o načinu sprovođenja uputstva. Karadžić je na jednom sastanku u februaru 1992. godine od predsjednika opština zatražio da se ubrza posao na sprovođenju "Varijante A" kako bi se operacionalizovala vlast "na svakom milimetru naše zemlje".

Karadžić je 4. aprila 1992. godine izdao proglas kojim su aktivirani svi krizni štabovi kako bi se, kaže Hansen, u potpunosti prestalo sa uvažavanjem "krnjeg Predsjedništva BiH". Krajem aprila vlada je izdala uputstva za postupanje i rad kriznih štabova kojima su regulisani njihovi sastav, nadležnosti i aktivnosti. Prema tim uputstvima predstavnici svih oružanih snaga u opštini su ulazili u sastav kriznog štaba. U njihovoj nadležnosti su bili i civilni i ratni zarobljenici. Optužba je to, između ostalog, potkrijepila primjerom iz Prijedora u kojem je policija - slijedeći odluku Kriznog štaba - uspostavila zloglasni logor "Omaraska".

Krizni štabovi su, precizirala je svjedokinja, provodili politiku raseljavanja nesrpskog stanovništva tako što su ljude prvo prisiljavali da potpišu dokument kojom se odriču kompletne imovine u korist opštine, nakon čega su im obezbjeđivali prevoz, ili tako što su ih uslovljavali da plate za prevoz istovremeno im ograničavajući iznos novca koji su mogli ponijeti sa sobom.

Karadžić je unakrsno ispitivanje otvorio tvrdnjom da je izvještaj eksperta tužilaštva pun primjera "reprezentativnih za krivicu srpske strane", dok su primjeri "oslobađajućeg karaktera" izostavljeni. Hansen je odbacila te optužbe, navodeći da bi – da je među hiljadama pregledanih dokumenata naišla na podatke koji ukazuju na obrazac ponašanja koji Karadžiću ide u prilog – to i stavila u svoj izvještaj.

Suđenje Radovanu Karadžiću se nastavlja u utorak, 14. juna.

Dijeljenje sadržaja