Forenzički arheolog Ian Hanson, koji je u ime Međunarodne komisije za nestale osobe prisustvovao ekshumacijama leševa iz masovne grobnice Tomašica kod Prijedora, na suđenju Ratku Mladiću naveo da je 2013. godine na tom mestu pronađena 401 "skupina" posmrtnih ostataka žrtava u civilnoj odeći, a da je 12 godina pre toga na obližnjem lokalitetu Jakarina Kosa ekshumirano još najmanje 298 tela koja su tu premeštena iz Tomašice

Nakon dva svedoka o činjenicama, insajdera čiji su iskazi gotovo u celosti bili zatvoreni za javnost, tužiočev mini dokazni postupak o masovnoj grobnici Tomašica kod Prijedora nastavljen je danas iskazom britanskog profesora forenzičke arheologije Iana Hansona. On je u svojstvu zamenika direktora odeljenja za forenziku, arheologiju i antropologiju Međunarodne komisije za nestale osobe prisustvovao iskopavanju leševa koje je u Tomašici sprovedeno od 4. septembra do 20. decembra 2013. godine.

Pored svedoka i ljudi iz njegove organizacije, na lokalitetu su bili i predstavnici bosansko-hercegovačkog tužilaštva za ratne zločine, policijski krim tehničari iz Prijedora, mrtvozornici iz Tuzle, doktori sudske medicine i članovi Instituta za nestale osobe BiH. Tomašica je deo kompleksa prijedorskog rudnika gvožđa Ljubija, a tokom četovoromesečnog iskopavanja 2013. godine na tom mestu su pronađene tri grobnice. Glavna i najveća jama je duboka u proseku tri metra, dugačka 18 i široka 10 metara. U njoj je pronađeno 265 tela, 95 delova tela i 10 pomešanih kostiju. Kada se tome dodaju nalazi iz dve manje grobnice, dolazi se do podataka o 401 "skupini" posmrtnih ostataka – 275 kompletnih leševa, 102 dela tela i još 24 vreće sa posmrtnim ostacima.

Optužba je ranije navodila da se radi o telima civila koji su 1992. godine ubijeni u selima oko Prijedora i logorima Keraterm i Omarska. Hanson o identitetu žrtava nije govorio, budući da je bio angažovan samo na ekshumaciji, ne i na DNK analizi koja je usledila. Mogao je jedino da kaže da su sva tela bila u civilnoj odeći i da u grobnicama nisu pronađeni delovi uniformi i drugi predmeti koji bi ukazivali da se radi o vojnicima.

Osim toga, iz današnje izjave svedoka se može zaključiti da se radilo o dobro organizovanoj operaciji pokopa leševa – očigledno je da su korišćene građevinske mašine, kao i da su tela doneta neposredno nakon smrti, a zatim vrlo brzo spuštena u jame i zatrpana zemljom. Uočeno je njamanje četiri "perioda aktivnosti", odnosno kopanje i zatrpavanje u najmanje četiri navrata.

Na osnovu analize larvi i insekata koji su pronađeni u masovnoj grobnici, može se, naveo je Hanson, zaključiti da su tela pokopana između aprila i oktobra, ali nije mogao da kaže koje godine. Optužba smatra da se radi o 1992.

Sumnja da se u Tomašici nalazi masovna grobnica postoji još od 2002. godine, kada je u prisustvu istražitelja haškog tužilaštva vršeno sondiranje terena, ali se, po rečima svedoka, nije išlo dovoljno duboko, pa nije bilo rezultata. Potom je između 2004. i 2006. godine tamo pronađen određeni broj leševa, ali ni tada se nije došlo do značajnijeg otkrića. Hanson je danas rekao da je 2001. godine na lokalitetu Jakarina Kosa u području rudnika Ljubija pronađena masovna grobnica sa najmanje 298 tela, a kasnijim uparivanjima posmrtnih ostataka se došlo do zaključka da je reč o sekundarnoj grobnici, odnosno telima koja su tu premeštena iz Tomašice.

U drugom delu današnjeg zasedanja Mladićevi branioci su počeli unakrsno ispitivanje svedoka.

Dijeljenje sadržaja