Dvanaest vojnih eksperata, među kojima i veštak odbrane generala Ante Gotovine, pozvali Žalbeno veće Tribunala da odbaci navode prvostepene presude o protivpravnom artiljerijskom napadu na civile u krajinskim gradovima za vreme operacije "Oluja"i ujedno upozorili na važnost žalbene presude za razvoj međunarodnog humanitarnog prava

Predstavljajući se kao "prijatelji suda", grupa vojnih stručnjaka obratila se danas Žalbenom veću pred kojim je predmet hrvatskih generala Ante Gotovine i Mladena Markača sa zahtevom da "razmotri i odbaci" nalaze prvostepene presude o protivpravnom artiljerijskom napadu na civile u Kninu i drugim krajinskim gradovima za vreme operacije "Oluja" početkom avgusta 1995. godine. Podnesak veću je potpisalo 12 osoba koje, kako sami navode, "dele interes za vezu između vojne prakse i međunarodnog prava". Većina su Amerikanci, a među njima je i Džefri Korn/Goeffrey Corn, vojni veštak odbrane Ante Gotovine.

Podsetimo, presudom Pretresnog veća od 15. aprila prošle godine generali Ante Gotovina i Mladen Markač osuđeni su na 24 odnosno 18 godina zatvora zbog učešća u udruženom zločinačkom poduhvatu sa ciljem da se Srbi proteraju iz Krajine. U presudi se navodi da je artiljerijski napad na Knin, Obrovac, Benkovac i Gračac bio neselektivan i nezakonit, odnosno da je bio uperen protiv civila a ne krajinske vojske. Neselektivni artiljerijski napad je tek jedan od elemenata udruženog zločinačkog poduhvata na čijem je čelu, po presudi, bio hrvatski predsednika Franjo Tuđman.

U uopštenom uvodu podneska "prijatelji suda" upozoravaju Žalbeno veće da će konačna presuda hrvatskim generalima u vezi sa artiljerijskim napadom biti od velike važnosti za buduću primenu međunarodnog humanitarnog prava u oružanim konfliktima. Upozorava se, takođe, i da "nijedan vojni komandant ne može da garantuje apsolutno savršenu primenu" zakonskog plana artiljerijskog napada.

Potpisnici navode da su "zabrinuti" zbog odluke Pretresnog veća da sve udare granata udaljene više od 200 metara od vojnih meta u krajinskim gradovima tretira kao deo namernog napada na civilne ciljeve. Tvrde da vojnom praksom nikada nije određena granica od 200 metara i da se radi o standardu koji "nije u skladu sa realnošću". Čak ako se i usvoji takva granica, presudom je, po potpisanim vojnim ekspertima, utvrđeno da je svega četiri odsto granata palo mimo vojnih ciljeva, što po njima nije dokaz namere zapovednika Gotovine da napad usmeri na civile. U presudi Pretresnog veća je, podsetimo, navedeno da je tačno mesto udara utvrđeno tek za jedan manji broj granata koje su 4. i 5. avgusta 1995. godine pale na Knin, ali da je od tog broja "značajan deo pogodio civilne ciljeve".

Jedini konkretan primer kojim se 12 eksperata bave u podnesku je artiljerijski napad Hrvatske vojske na stan predsednika krajinskih Srba Milana Martića koji je u prvostepenoj presudi ocenjen kao neproporcionalan. Zapovednik operacije "Oluja" Ante Gotovina je, smatraju eksperti, tada imao pravo da napadom pokuša da umanji mogućnost predsednikovog uticaja na donošenje vojnih odluka, i "veoma je vodio računa" da izbegne civilne ciljeve iako je "mogao razumno verovati" da je većina stanovnika već napustila područje oko Martićevog stana.

Današnji podnesak je dostavljen na osnovu pravila Tribunala koje omogućava svakoj državi, organizaciji ili pojedincu da u svojstvu "prijatelja suda" pozvani ili nepozvani upute svoje mišljenje Tribunalu. Odbrana i optužba imaju pravo na odgovor.

Dijeljenje sadržaja