Ratko Mladić presuda 01

Ratko Mladić, bivši komandant Glavnog štaba Vojske Republike Srpske, proglašen je danas krivim po 10 od ukupno 11 tačaka optužnice kojom se tereti za genocid, zločine protiv čovečnosti i kršenja zakona i običaja ratovanja i osuđen je na kaznu doživotnog zatvora. Za zločine koji, kako su istakle sudije, spadaju “među najgnusnije za koje zna čovečanstvo”, odmerena je najteža kazna koju može da izrekne Međunarodni krivični sud za bivšu Jugoslaviju.

Mladić je oslobođen krivice samo po tački jedan optužnice kojom se teretio za genocid počinjen 1992. godine u šest bosansko-hercegovačkih opština. Mada je većinom glasova zaključilo da su počinioci zločina u Sanskom Mostu, Vlasenici i Foči, kao i neki od počinilaca u Kotor Varoši i Prijedoru, imali genocidnu nameru da unište bosanske Muslimane, Pretresno veće je zaključilo da je meta njihovog napada bio “relativno mali broj pripadnika zaštićene grupe” a ne njen “značajan deo”, što je neophodno da bi se neki zločin kvalifikovao kao genocid. Glavni tužilac Tribunala Serž Bramerc/Serge Brammertz je u izjavi nakon izricanja presude ovaj nalaz sudija ocenio kao “važan novi zaključak”.

Sa izuzetkom tačke jedan, Mladić je proglašen krivim po ostalih 10 tačaka koje ga terete za srebrenički genocid, zatim za progon, istrebljanje, ubistva i nehumano postupanje nad nesrpskim stanovništvom 12 etničkih očišćenih bosansko-hercegovačkih opština, kao i za provođenje terora i protivpravne napade na civilno stanovništvo Sarajeva, i uzimanje osoblja UN za taoce. Svi ti zločini počinjeni su u okviru četiri odvojena ali međusobno povezana udružena zločinačka poduhvata u kojima je, zaključile su sudije, Ratko Mladić bio jedan od ključnih učesnika, a u kojima su pored njega učestvovali i RadovanKaradžić, Momčilo Krajišnik, Biljana Plavšić i drugi politički i vojni čelnici bosanskih Srba.

Izricanje poslednje prvostepene presude jednoj od prvih ličnosti koje su se našle na tribunalovim optužnicama (Mladić je, podsetimo, optužen još u maju 1995. godine) nije, ipak, proteklo bez incidenata. Uprkos alarmantnim najavama njegovih branilaca da bi zbog teškog zdravstvenog stanja mogao izostati sa izricanja presude, Mladić se jutros pojavio u sudnici, u – barem naizgled – fizički mnogo boljoj formi nego što je bio na prvom pojavljivanju pred Tribunalom, 3. juna 2011. godine. Nakon 45 minuta čitanja sažetka presude, branioci su zatražili petominutnu pauzu, koja se otegla na gotovo jedan sat. Po povratku u sudnicu, branilac Dragan Ivetić je rekao da je optuženom tokom prekida utvrđen povišeni krivni pritisak koji bi mogao dovesti do fatalnih posledica, te je tražio da se čitanje presude prekine ili da se odmah pređe na dispozitiv, odnosno izricanje kazne. Sudije su se kratko konsultovale i odbile taj zahtev, na šta je Mladić ustao sa optuženičke klupe, uzvikujući da su “sve to laži” i psujući sudije. Pošto je optuženi odbio da sedne, sudije su naložile da stražarima da ga izvedu iz sudnice, nakon čega je nastavljeno sa čitanjem sažetka presude.

U izjavio nakon izricanja presude glavni tužilac Bramerc je kategorički odbacio tvrdnje pojedinih političara iz Republike Srpske i članova tima odbrane po kojima osuda Ratka Mladića predstavlja “osudu srpskog naroda”. “Mladićeva krivica je samo njegova i ničija više” - naglasio je tužilac.

Ukazujući da neki “Mladića smatraju herojem koji je branio svoj narod”, Bramerc je rekao da današnja presuda jasno pokazuje da “ništa ne može biti dalje od istine”. Mladić će, naglasio je tužilac, “ostati upamćen u istoriji po mnogim zajednicama i životima koje je uništio”.

Mladićevi branioci su, sa svoje strane, ukazivali da Tribunal nije doneo pravdu srpskim žrtvamada optuženi general nije imao pravično suđenje, te da je ovo tek “prvo poluvreme” i da će bitku nastaviti u žalbenom postupku.